Sot Pashkët/ Nga historiku, domethënia, ritet e deri te polemikat shekullore, si kremtohet kjo festë

TIRANA- Fjala Pashkë në të vërtetë do të thotë kalim "për hebrenjtë është kalimi nga robëria në liri ndërsa për të krishterët nga vdekja trupore dhe frymore në Jetën e Re të Amshuar". Kjo ditë e shënuar feston ringjalljen e Jezusit dhe konsiderohet si një rilindje e krishterimit. Referencat më të hershme të kremtimit të këtij festivali datojnë në shekullin e II.

Edhe besimtarët katolikë dhe ortodoksë në Shqipëri janë mbledhur deri në mesnatë, në Katedrale e kisha për t’u bërë pjesë e meshës së shenjtë. Në historinë e lashtë, u ngritën shumë polemika lidhur me festimin e kësaj dite. Dëshmia e parë e polemikave që rrethojnë festën daton në shekullin e II, kur peshkopi Viktor u përpoq të ndëshkonte peshkopët e Azisë për realizimin e festimeve. Polemika kishte të bënte kryesisht me datat e Pashkëve dhe me të drejtat e festimit.

Polemika e dytë u ngrit në shekullin e IV, kur një shumicë e madhe ishte e pakënaqur me ndjekjen e kalendarit hebraik për Pashkët. Shumë e konsideronin një shkelje të konsultimit me hebrenjtë për kohën e duhur për të festuar këtë festë të shenjtë. Kjo polemikë u zgjodh menjëherë nga Këshilli i Parë kur u vendos që Pashkët të festoheshin përmes llogaritjeve të pavarura. Festivali shënon fundin e Kreshmës, e cila është një periudhë agjërimi 40 ditore e të krishterëve.

Pashkët paraprihen nga një kohë parapërgatitore e agjërimit dhe përkorimit, që zgjat 40 ditë. Këto ditë quhen Kreshmë dhe fillojnë nga e ‘Mërkura e Përhimtë’ dhe mbaron të ‘Dielën e Palmave’ që përkujton 40 ditët e kaluara në shkretëirë të Jezusit në lutje e agjërim dhe që sprovohet nga djalli.

Kjo festë e shenjtë, festohet nga kishat në mbarë botën. Festimi tradicional i Pashkëve përfshin një kishë të zbehur ndezur me qirinj dhe lutje të veçanta, të kënduara në lavdërimin e Jezu Krishtit. Më pas ajo pasohet nga një festë e organizuar e së dielës, me muzikë të lumtur që luhet në sfond.

Në disa kultura, festimet janë më të theksuara. Njerëzit shpesh përfshihen në shfaqe bamirëse në këtë ditë dhe këndojnë lutje të lumtura në kishë për të përkujtuar ngritjen e Jezu Krishtit nga të vdekurit. Një veçori më vitale e Pashkëve është veza. Veza është një simbol i ringjalljes për komunitetin e krishterë, kështu që vezët e zbukuruara mirë dhe ‘gjuetia’ e vezëve janë bërë shumë të rëndësishme në Pashkë.

pashke