BBC: Pse udhëheqësi ushtarak i Burkina Fasos, Ibrahim Traoré ka pushtuar zemrat dhe mendjet në të gjithë botën

AFRIKË- Një 37-vjeçar karizmatik, sundimtari ushtarak i Burkina Fasos, Kapiten Ibrahim Traoré, ka ndërtuar me mjeshtëri personalitetin e një udhëheqësi pan-afrikanist, i vendosur për të çliruar kombin e tij nga ajo që ai e konsideron si kthetrat e imperializmit perëndimor dhe neokolonializmit.

Mesazhi i tij ka jehonuar në të gjithë Afrikën dhe më gjerë, me admiruesit e tij që e shohin atë si duke ndjekur gjurmët e heronjve afrikanë si Thomas Sankara i Burkina Fasos, një revolucionar marksist i cili nganjëherë quhet "Che Guevara i Afrikës".

"Ndikimi i Traoré-s është i madh. Madje kam dëgjuar politikanë dhe autorë në vende si Kenia [në Afrikën Lindore] të thonë: 'Ky është. Ai është njeriu i duhur'," tha për BBC-në Beverly Ochieng, një studiuese e lartë në firmën globale të konsulencës Control Risks.

"Mesazhet e tij pasqyrojnë epokën në të cilën po jetojmë, kur shumë afrikanë po vënë në pikëpyetje marrëdhënien me Perëndimin dhe pse ka ende kaq shumë varfëri në një kontinent kaq të pasur me burime," tha ajo.

Pasi mori pushtetin me një grusht shteti në vitin 2022, regjimi i Traoré-s braktisi ish-fuqinë koloniale Francën në favor të një aleance të fortë me Rusinë, e cila ka përfshirë vendosjen e një brigade paraushtarake ruse, dhe miratoi politika ekonomike të krahut të majtë.

Kjo përfshinte ngritjen e një kompanie shtetërore minerare, duke kërkuar që firmat e huaja t'i jepnin asaj një 15% të aksioneve në operacionet e tyre lokale dhe t'i transferonin aftësitë popullit Burkinabé. Rregulli zbatohej edhe për minierën ruse Nordgold, e cila mori një licencë në fund të prillit për investimin e saj të fundit në industrinë e arit të Burkina Fasos.

Si pjesë e asaj që Traoré e quan një "revolucion" për të siguruar që Burkina Faso të përfitojë nga pasuria e saj minerale, junta po ndërton gjithashtu një rafineri ari dhe po krijon rezerva kombëtare ari për herë të parë në historinë e vendit. Megjithatë, firmat në pronësi perëndimore duket se po përballen me një kohë të vështirë, me Sarama Resources me seli në Australi që nis procedurat e arbitrazhit kundër Burkina Fasos në fund të vitit 2024 pas tërheqjes së një licence eksplorimi.

Junta ka shtetëzuar gjithashtu dy miniera ari që më parë i përkisnin një firme të listuar në bursën e Londrës dhe muajin e kaluar tha se planifikon të marrë kontrollin e më shumë minierave në pronësi të huaj. Enoch Randy Aikins, një studiues në Institutin për Studime të Sigurisë të Afrikës së Jugut, i tha BBC-së se reformat radikale të Traoré-s kishin rritur popullaritetin e tij në Afrikë.

"Ai tani është padyshim presidenti më i popullarizuar, nëse jo i preferuari, i Afrikës", tha Aikins.
Popullariteti i tij është nxitur përmes mediave sociale, duke përfshirë shumë postime mashtruese që synojnë të forcojnë imazhin e tij revolucionar.

Videot e gjeneruara nga inteligjenca artificiale të yjeve të muzikës si R Kelly, Rihanna, Justin Bieber dhe Beyoncé shihen duke e përjetësuar atë përmes këngës, megjithëse nuk kanë bërë asgjë të tillë. Ochieng tha se Traoré tërhoqi për herë të parë vëmendjen e afrikanëve kur foli në samitin Rusi-Afrikë në vitin 2023, duke u thënë udhëheqësve afrikanë të "ndalojnë së sjelluri si kukulla që kërcejnë sa herë që imperialistët tërheqin fijet".

Ky fjalim u publikua gjerësisht nga media ruse, e cila është bërë një lojtar i rëndësishëm në promovimin e imazhit pan-afrikanist të Traoré-s. Traoré mori pjesë në përkujtime në Rusi javën e kaluar për të shënuar 80-vjetorin e fitores sovjetike ndaj Gjermanisë naziste në Luftën e Dytë Botërore. Ai postoi në X se ai, së bashku me udhëheqësit ushtarakë nga Mali dhe Nigeri fqinjë, ishin të frymëzuar nga ai "për të fituar luftën kundër terrorizmit dhe imperializmit me çdo kusht".

Falë retorikës së tij dhe të nxitur nga një fushatë e zgjuar në mediat sociale, apeli i tij është përhapur në të gjithë botën, përfshirë midis afrikano-amerikanëve dhe britanikëve të zinj, vuri në dukje znj. Ochieng.

"Të gjithë ata që kanë përjetuar racizëm, kolonializëm dhe skllavëri mund të lidhen me mesazhet e tij", tha Ochieng, duke theksuar se reperi afrikano-amerikan Meek Mill kishte postuar për të në X në fund të vitit të kaluar, duke thënë se sa shumë i pëlqente "energjia dhe zemra" e tij, megjithëse u tall për përzierjen e emrave duke iu referuar Traoré-s si Burkina Faso dhe më vonë e fshiu postimin.

Por presidenti i Francës nuk është një fans i tij, duke e përshkruar Traoren si pjesë të një "aleance baroke midis pan-afrikanëve të vetëshpallur dhe neo-imperialistëve". Emmanuel Macron po i referohej gjithashtu Rusisë dhe Kinës, të cilat i akuzoi, në një fjalim të vitit 2023, për provokimin e grushteve të shtetit në ish-kolonitë franceze të Afrikës dhe për nxitjen hipokrite të debateve të vjetra mbi sovranitetin dhe shfrytëzimin kolonial.

Popullariteti i Traores vjen pavarësisht faktit se ai nuk ka arritur të përmbushë premtimin e tij për të shuar një kryengritje islamike 10-vjeçare që ka nxitur përçarje etnike dhe tani është përhapur në fqinjë dikur paqësorë si Benini. Junta e tij ka goditur gjithashtu disidentët, duke përfshirë opozitën, median dhe grupet e shoqërisë civile dhe ka ndëshkuar kritikët, midis tyre mjekë dhe magjistratë, duke i dërguar ata në vijën e parë të luftës kundër xhihadistëve.

Për Rinaldo Depagne, zëvendësdrejtorin e Afrikës në grupin e ekspertëve të Grupit Ndërkombëtar të Krizave, Traoré gëzon një mbështetje të tillë sepse "është i ri në një vend me një popullsi të re", mosha mesatare është 17.7 vjeç.

"Ai është i aftë në media dhe përdor të kaluarën për të ndërtuar popullaritetin e tij si një rimishërim i Sankara-s. Dhe ai e njeh artin e politikës, si ta bësh një komb të traumatizuar plotësisht nga lufta të ndiejë se ka një të ardhme më të mirë. Ai është vërtet i mirë në këtë lojë", i tha ai BBC-së.

Sankara u ngrit në pushtet me një grusht shteti në vitin 1983 në moshën 33 vjeç, mblodhi kombin nën moton "Atdhe ose vdekje, ne do të fitojmë!" dhe u vra katër vjet më vonë në një tjetër grusht shteti që e riktheu Burkina Fason në orbitën politike të Francës deri në marrjen e pushtetit nga Traoré.

Analisti i sigurisë nga Gana, Prof. Kwesi Aning, i cili më parë punoi në Qendrën Ndërkombëtare të Trajnimit Paqeruajtës Kofi Annan, tha se popullariteti i udhëheqësit ushtarak pasqyronte një ndryshim politik që po ndodhte në kontinent, veçanërisht në Afrikën Perëndimore. Një sondazh i vitit 2024 në 39 vende nga Afrobarometer tregoi një rënie në mbështetje për demokracinë, megjithëse ajo mbeti forma më e popullarizuar e qeverisjes.

"Demokracia nuk ka arritur t'u japë shpresë të rinjve. Ajo nuk ka ofruar vende pune ose arsim dhe shëndetësi më të mirë", tha Prof Aning për BBC-në duke shtuar se po ofronte një alternativë dhe po rikapte frymën e dy epokave historike":

Epoka pas pavarësisë, kur kishte udhëheqës si Kwame Nkrumah i Ganës dhe Kenneth Kaunda i Zambias
Dhe një epokë e mëvonshme me Sankara dhe Jerry Rawlings të Ganës, grushti i shtetit i të cilit në vitin 1979 "ishte gjithashtu shumë popullor në atë kohë"./ BBC