Nga Jeruzalemi në Kiev/ Analiza e BBC: Si fitorja e Donald Trump ka ndryshuar llogaritë e liderëve botërorë

Donald Trump

SHBA - Donald Trump është vetëm disa orë larg betimit si presidenti i 47-të, por ndikimi global i mandatit të tij të dytë tashmë po ndihet.

Nga Jerusalemi në Kiev në Londër në Otava, fitorja e tij në zgjedhje dhe pritja e një axhende të re të Trumpit ka ndryshuar llogaritjet e liderëve botërorë - me disa pasoja të gjera.

Në prag të dorëzimit të pushtetit në Uashington, korrespondentët tanë i analizuan këto ndryshime në rajonet ku ishin.

Lindja e Mesme - marrëveshje armëpushimi në Gaza

Donald Trump ka ndikuar në Lindjen e Mesme edhe para se të ulet në Zyrën Ovale për të filluar mandatin e tij të dytë si president.

Ai ndërpreu taktikat e vonesës që kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu, në aleancë me partnerët e tij ultra-nacionalistë të koalicionit, kishte përdorur për të shmangur pranimin e marrëveshjes së armëpushimit që paraardhësi i Trump Joe Biden vendosi në tryezën e negociatave majin e kaluar.

Presioni amerikan ndaj Hamasit dhe grupeve të tjera palestineze është i dhënë. Nën Biden, presioni ndaj Izraelit ishte leva që nuk u tërhoq kurrë. Trump fillon mandatin e tij të dytë duke kërkuar kredi, me arsyetim të arsyeshëm, për arritjen e marrëveshjes së armëpushimit në Gaza. Ai mund të gëzojë njëfarë lavdie.

MB - një 'mini-kabinet' sekret

Trump dhe ekipi i tij janë të ndryshëm këtë herë, më të përgatitur, ndoshta me një axhendë më agresive, por kënaqësia e tij për të mbajtur botën të hamendësohet duket e pakalueshme. Është kjo pasiguri që shoqëron Trump-in që strukturat politike britanike në Whitehall dhe Westminster e konsiderojnë kaq tronditëse.

Si mund të përgatitet Mbretëria e Bashkuar për atë që nuk mund ta dijë ende?

Një grup i vogël ministrash të lartë janë përpjekur.

Ka pasur një seri takimesh sekrete "mini-kabineti", me kryeministrin Sir Keir Starmer, kancelaren Rachel Reeves, sekretarin e jashtëm David Lammy dhe sekretarin e biznesit Jonathan Reynolds "duke u përpjekur të planifikojnë atë që mund të vijë", sipas një burim.

Një person i brendshëm më thotë se nuk ka pasur shumë përgatitje për skenarë të shumtë specifikë sepse "do ta çmendeshe veten" duke u përpjekur të hamendësosh hapat e ardhshëm të Trump. Por një burim tjetër thotë se dokumente të ndryshme janë përgatitur për t'u paraqitur në kabinetin e gjerë.

Më është thënë se fokusi ka qenë "kërkimi i mundësive" në vend të panikut nëse Trump mund të ndjekë disa nga deklaratat e tij më të çuditshme, siç është aneksimi i Kanadasë.

Ukraina - presion për një marrëveshje

Njëzet e katër vjeçari David u bashkua për të luftuar në luftën e Ukrainës kundër Rusisë shtatorin e kaluar, ndërsa trupat e Moskës iu afruan qytetit të tij të lindjes. Ai tani e kalon kohën e tij duke trajtuar eksplozivët – megjithëse do të preferonte të ishte në kolegj për të mësuar gjuhë.

Askush nuk e di se sa do të zgjasë lufta, - thotë ai, - ndoshta as politikanët.

"Unë do të doja që ajo të përfundojë së shpejti në mënyrë që civilët të mos vuajnë dhe njerëzit të mos vdesin më. Por duke marrë parasysh se si janë gjërat tani në vijën e parë, nuk do të jetë shpejt."

Ai beson se nëse armët heshtin, do të jetë vetëm një pauzë, përpara se Moska të kthehet për më shumë.

Erërat bëhen më të forta dhe një dron vampir rrëzohet. Tani për tani është jashtë veprimit. Njësia paketohet dhe largohet, aq shpejt sa erdhën. Ata do të kthehen në aksion në mbrëmje, duke rinisur duelet në qiell.

Por në terren, rusët vazhdojnë të ecin përpara dhe presidenca e Trump do të nënkuptojë presion për një marrëveshje. Dhe këtu ka një të vërtetë më të vështirë: nëse vjen, nuk ka gjasa të jetë sipas kushteve të Ukrainës.

Kanada - kërcënimi i tarifave shton trazirat

Paqëndrueshmëria politike në Otavë vjen ndërsa Kanadaja përballet me një sërë sfidash - jo më pak me zotimin e Trump për të vendosur tarifa 25% për mallrat kanadeze.

Deri vonë, Justin Trudeau dukej i vendosur të qëndronte si kryeministër, duke përmendur dëshirën e tij për t'u përballur me Pierre Poilievre - e kundërta e tij ideologjike - në sondazhe.

Por dorëheqja tronditëse e zëvendësit kryesor të Trudeau, ish-ministres së financave Chrystia Freeland, në mes të dhjetorit - kur ajo përmendi dështimin e tij të perceptuar për të mos marrë seriozisht kërcënimet e Trump - rezultoi të ishte pika e fundit.

Anëtarët e vetë partisë së Trudeau filluan ta bëjnë publikisht të qartë se nuk e mbështesin më udhëheqjen e tij.

Dhe me këtë ra dominoja e fundit. Trudeau njoftoi dorëheqjen e tij si kryeministër në fillim të këtij muaji.

Kina - investitorët vështrojnë luftën tregtare

Ekonomia e Kinës u rimëkëmb në tre muajt e fundit të vitit të kaluar, duke lejuar qeverinë të përmbushë objektivin e saj të rritjes prej 5% në 2024, njoftoi Pekini të premten.

Por është një nga ritmet më të ngadalta të rritjes në dekada, ndërsa ekonomia e dytë më e madhe në botë lufton për të larguar krizën e zgjatur të pronave, borxhin e lartë të qeverisë lokale dhe papunësinë e të rinjve.

Kreu i zyrës së statistikave të vendit tha se arritjet ekonomike të Kinës në 2024 ishin "të fituara me vështirësi", pasi qeveria nisi një sërë masash stimuluese në fund të vitit të kaluar.

Pekini rrallëherë i ka humbur objektivat e tij të rritjes në të kaluarën.

Ekspertët kishin parashikuar gjerësisht këtë normë rritjeje. Banka Botërore tha se kostot më të ulëta të huamarrjes dhe rritja e eksporteve do të nënkuptojnë se Kina mund të arrijë një rritje vjetore prej 4.9%.

Investitorët, megjithatë, po përgatiten: kërcënimi i tarifave të Presidentit të zgjedhur Donald Trump për mallrat kineze me vlerë 500 miliardë dollarë (409 miliardë £) duket i madh.

Megjithatë, kjo nuk është gjithçka që pengon Kinën për të arritur objektivat e saj të rritjes vitin e ardhshëm./BBC

donald trump