"Trump është mbi ligjin"/ Analiza: Ai sfidon gjykatat, këmbëngul në tarifa dhe... gërmon sëpatën e luftës tregtare me Kinën

SHBA- Edhe pse gjykatat në SHBA kanë “ngrirë” një sërë vendimesh presidenciale javën e fundit, Zyra Ovale e ka bërë të qartë se doktrina e Shtëpisë së Bardhë bazohet në “gjyqtarët nuk zgjidhen, presidenti ka një mandat popullor”. Donald Trump nuk ka ndërmend të ndalojë ndryshimin në politikën dhe axhendën e SHBA-së dhe të krijojë themelet mbi të cilat vendi i tij do të ndërtojë të ardhmen e vet. Gjykatat nuk kanë juridiksion mbi Trump personalisht, dhe ligji bazohet në vetë Shtëpinë e Bardhë.

Drejtësia në SHBA do të jetë padyshim, nëse nuk është tashmë, në shënjestër të presidentit të vendit, por kjo nuk është ndonjë gjë e madhe për Donald Trump sot... Publikimi, të premten vonë pasdite, nga presidenti i SHBA-së në lidhje me Kinën është, megjithatë, tema e qershorit, ndoshta edhe e të gjithë vitit të mbetur. Trump akuzon Pekinin për "shkeljen e një marrëveshjeje me Shtetet e Bashkuara dhe do të mbajë pasojat e këtij veprimi".

Presidenti amerikan ndoshta po i referohet, siç nuk e sqaron, tarifave dhe strategjisë së dakorduar reciprokisht për përmbajtjen e tyre nga të dyja palët për një periudhë prej 40 ditësh. Pekini e kishte pranuar kërkesën amerikane dhe i ishte përgjigjur pozitivisht në praktikë kontakteve dypalëshe për të gjetur terren të përbashkët midis dy ekonomive kryesore të botës. Kina kishte njoftuar se një grup figurash të larta politike dhe ekonomike ishin “të pranishme” në diskutimet me zyrtarët amerikanë dhe se, përtej klimës, lëvizjet dukeshin se kishin substancë dhe perspektivë.

Njoftimi i Trump tregon se rruga drejt mirëkuptimit është e mbyllur, ose të paktën se paraqet pengesa që ai vetë dëshiron t'i kapërcejë në mënyrën e tij. Nuk dihet nëse ka pasur ndonjë çështje për të cilën Pekini nuk tërhiqet sot, pasi në 15 ditët e fundit, kontaktet dypalëshe kanë pasur rrjedhje minimale informacioni, provë si e seriozitetit ashtu edhe e rëndësisë së tyre. Trump zgjedh edhe një herë të “dinamitizojë” rrjedhën e një procesi që është strukturuar mbi elementë thjesht diplomatikë dhe teknokratikë, dhe e bën këtë në një mënyrë që tani i habit pak veta.

Në fund të fundit, çështja mbetet se çfarë do të bëjë SHBA-ja në lidhje me politikën tarifore, pasi Shtëpia e Bardhë aktualisht i ka duart e lidhura institucionalisht. Të enjten e kaluar, një gjykatë federale i karakterizoi tarifat e vendosura me dekret presidencial falë shpalljes së gjendjes së jashtëzakonshme nga vendi si një veprim që nuk është mjaftueshëm i justifikuar ligjërisht... Me këtë vendim dhe derisa stafi qeveritar të ofrojë prova për të përcaktuar "emergjencën", SHBA-të nuk do të zbatojnë asnjë vendim të tillë.

Donald Trump po përpiqet, në këtë zhvillim specifik, t’ia atribuojë përgjegjësinë Pekinit dhe ta tregojë Kinën si autoren dhe shkelësen... Çështja është, sigurisht, se vetë autoritetet dhe gjykatat amerikane po e ekspozojnë si të gabuar mënyrën se si ai u përpoq përsëri të ndryshonte ekuilibrin global duke injoruar institucionet dhe procedurat... Pekini nuk është përgjigjur dhe e ka bërë të qartë se nuk do të angazhohet në asnjë veprim të mëtejshëm për të rritur tarifat ose për të kundërsulmuar SHBA-në.

Për Kinën, në fund të fundit, tregu amerikan është i madh dhe vendimtar për ritmet e rritjes së ekonomisë së saj, por kjo nuk do të thotë se ajo i ka “zgjidhur” mekanizmat që gjatë dhjetë viteve të fundit i kanë lejuar asaj të anashkalojë pengesa të tilla.

Problemi sot, ashtu si në njoftimin e "Ditës së Çlirimit", mbetet amerikan. Është një çështje thjesht kombëtare për Trumpin që shtylla e tarifave të mos dalë nga konteksti dhe që mekanizmi global i presionit që ai vetë e solli në pah të mos anulohet. Nëse kjo kërkon rinisjen e një lufte ekonomike, atëherë le të jetë "preteksti" shkelja e një marrëveshjeje joekzistente...