Vendimi i vështirë për të hequr dorë nga gara, Groenlanda, Kanadaja dhe Kanali i Panamasë/ Biden për BBC: Dorëheqja ishte vendimi i duhur! Përplasjet e Trump në Zyrën Ovale në nën nivelin e Amerikës

SHBA- Ish-presidenti amerikan Joe Biden ka dhënë intervistën e tij të parë të hollësishme që kur u largua nga Shtëpia e Bardhë në janar, duke folur për BBC-në rreth trashëgimisë së tij, politikës së jashtme dhe pikëpamjes së tij për 100 ditët e para të Presidentit Donald Trump.

Ai tha se kishte pak keqardhje, por ofroi paralajmërime të rënda në lidhje me çështjet globale, ndërsa Evropa shënon 80 vjetorin e përfundimit të Luftës së Dytë Botërore në kontinent. Biden e kaloi pjesën më të madhe të kohës së tij në detyrë publike si senator, zëvendëspresident dhe president duke u përqendruar në politikën e jashtme të SHBA-së, dhe kjo mbetet një shqetësim kryesor.

Ish-presidenti reflektoi gjithashtu mbi vendimin e tij për tu tërhequr nga gara zgjedhore e vitit 2024, por ai kishte më pak për të thënë në lidhje me ndonjë gabim që ai dhe demokratët mund të kenë bërë gjatë rrugës.

Ai pranon se vendimi për të hequr dorë nga gara e vitit 2024 ishte i vështirë

Vendimi i pafat i Bidenit për të kërkuar një mandat të dytë presidencial mund t’i përndjekë demokratët për një brez. Megjithatë, tre muaj pas largimit nga pushteti, ish-presidenti tha se nuk mendonte se do të kishte pasur rëndësi nëse do të kishte braktisur ambiciet e tij për rizgjedhje më herët, përpara se një debat katastrofik ta detyronte të dorëzohej në korrik 2024.

Kamala Harris, e cila u bë kandidate pasi Biden u tërhoq vetëm katër muaj para zgjedhjeve, ishte një kandidate e mirë që ishte plotësisht e financuar. Strategët demokratë janë ankuar se dorëzimi i pushtetit në minutën e fundit e la fushatën e tyre të dështuar, duke i ndihmuar në fund të fundit rrugën Trump drejt Shtëpisë së Bardhë, edhe pse demokratët kishin një avantazh financiar në garën e vitit 2024.

Biden u mburr se ishte kaq i suksesshëm në axhendën e tyre një referencë për legjislacionin e rëndësishëm të miratuar në dy vitet e tij të para në detyrë mbi mjedisin, infrastrukturën dhe shpenzimet sociale, si dhe performancën më të mirë se sa pritej të Demokratëve në zgjedhjet e mesmandatit të vitit 2022.

"Ishte e vështirë të thoja tani se do të ndalem. Gjërat lëvizën aq shpejt sa e bëri të vështirë largimin. Në fund të fundit, dorëheqja ishte vendimi i duhur. thjesht një vendim i vështirë", tha Biden. 

Biden e përshkroi sugjerimin e administratës Trump që Ukraina të heqë dorë nga territori si pjesë e një marrëveshjeje paqeje me Rusinë si paqësim të ditëve të sotme. Sipas tij  një referencë për aleatët evropianë që i lejuan Adolf Hitlerit të aneksonte Çekosllovakinë në vitet 1930 në një përpjekje të pafat për të parandaluar një konflikt në të gjithë kontinentin.

"Thjesht nuk e kuptoj se si mendojnë njerëzit që nëse lejojmë një diktator, një bandit, të vendosë se do të marrë pjesë të konsiderueshme toke që nuk janë të tijat, kjo do ta kënaqë atë. Nuk e kuptoj plotësisht", tha Biden për Presidentin rus Vladimir Putin.

Termi "paqësim" përdoret shumë në politikën amerikane, dhe lista e udhëheqësve të huaj krahasuar me "Hitlerët" e ditëve të sotme është e gjatë. Edhe pse pohimi i përsëritur i Bidenit se tanket ruse do të kalonin nëpër Evropën Qendrore nëse Amerika dhe aleatët e saj nuk do ta mbështesnin Ukrainën është i pamundur të provohet, ai e sheh kërcënimin që paraqet Putini si serioz dhe të denjë për krahasim.

Biden tha gjithashtu se nëse SHBA-të lejojnë një marrëveshje paqeje që favorizon Rusinë, fqinjët e Putinit do të jenë nën presion ekonomik, ushtarak dhe politik për t'iu përshtatur vullnetit të Moskës në mënyra të tjera. Sipas tij, premtimi i mbështetjes amerikane për aleatët evropianë bëhet më pak i besueshëm dhe më pak pengues.
Reklamë

Aleanca SHBA-Evropë në rrezik

Nën drejtimin e Bidenit, SHBA-të ndihmuan në zgjerimin e NATO-s për të përfshirë Finlandën dhe Suedinë, një nga arritjet kryesore të politikës së jashtme të ish-presidentit. Tani, ai thotë se Trump po u kthen shpinën aleatëve evropianë të Amerikës dhe po kërcënon vetë themelet e NATO-s dhe marrëveshjes së saj të mbrojtjes së ndërsjellë. Ish-presidenti e përshkroi idenë e shpërbërjes së NATO-s si një shqetësim të madh. Ai paralajmëroi se aleatët e SHBA-së tashmë po dyshonin në lidershipin amerikan.

"Mendoj se do të ndryshonte historinë moderne të botës nëse kjo ndodh. Ne nuk jemi kombi thelbësor, por jemi i vetmi komb në pozicion që ka aftësinë të bashkojë njerëzit për të udhëhequr botën," tha Biden. 

Ka disa në rrethin e Trumpit ndoshta duke përfshirë edhe vetë presidentin që besojnë se një Amerikë më e përmbajtur, më pak e shqetësuar për sigurinë globale dhe më e fokusuar në vetëmjaftueshmërinë rajonale, është mënyra më e mirë për të siguruar prosperitet afatgjatë në një botë me fuqi globale konkurruese. Ata argumentojnë se dominimi i Amerikës pas Luftës së Ftohtë ishte një anomali historike. Biden, karriera politike e të cilit përfshin ato dekada të supremacisë amerikane, nuk është dakord.

Groenlanda, Kanadaja dhe Kanali i Panamasë: 'Çfarë po ndodh këtu?'

Në intervistën e tij, Biden dukej si shumica e presidentëve modernë amerikanë para tij. Ai përdori fjalë si liri, demokraci dhe mundësi për të përshkruar parimet amerikane. Por sipas pikëpamjes së Bidenit, këto parime përfshijnë edhe një ndjenjë mirësjelljeje, veçanërisht ndaj aleatëve të hershëm.

Ai tha se takimi i shkurtit i Trump-it, i cili u shndërrua në debat me Presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy në Zyrën Ovale, ishte disi nën nivelin e Amerikës. Ai argumentoi se planet territoriale të Trump-it mbi Kanadanë, Groenlandën dhe Kanalin e Panamasë "nuk ishin ajo që ne jemi".

"Cili president flet ndonjëherë kështu? Ne nuk jemi kështu. Ne flasim për lirinë, demokracinë, mundësitë, jo për konfiskimin", tha ai.

Një përgjigje e zbehtë ndaj 100 ditëve të para të Trumpit

Kur u pyet për 100 ditët e para të Trump në detyrë të cilat përfshinin përpjekje dramatike për të zgjeruar pushtetin presidencial Biden tha se do ta linte historinë të gjykonte pasardhësin e tij, por "nuk shoh asgjë që është triumfuese".

Ishte një lloj nënvlerësimi që me siguri do të irritojë disa në të majtë. Që nga fillimi i mandatit të dytë të Trump, demokratët e thjeshtë kanë kërkuar me ngulm që partia e tyre të bëjë më shumë për t'i rezistuar axhendës së presidentit.

Biden tha se nuk mendonte se Trump do të kishte sukses në shkeljen e gjykatave ose ligjit, ose në zvogëlimin e fuqisë së Kongresit, pjesërisht sepse bashkërepublikanët e presidentit po zgjohen ndaj asaj që përfaqëson Trump.

"Nuk mendoj se ai do të ketë sukses në këtë përpjekje," tha ai.

Ideja se anëtarët e partisë së Trump do të kthehen kundër tij është një ide e përsëritur për Bidenin. Në vitin 2019, ai parashikoi se do të kishte një "epifani" midis republikanëve sapo Trump të largohej nga Shtëpia e Bardhë, duke nisur një epokë të re të dypartiakësisë./BBC