Shpresa ekonomike apo dhimbje koke për të drejtat e njeriut? CBC News: Kampi i emigrantëve të Italisë në Shqipëri ngjall debat

LEZHA- CBC News i ka dedikuar një artikull debatit rreth marrëveshjes së emigrantëve mes Italisë dhe Shqipërisë. Në artikullin e CBC News shkruhet se kritikët thonë se rasti, i pari në BE, është i paligjshëm, por udhëheqësit e shohin atë si një model. Kjo mendia bën dhe një përshkrim të detajuar të vetë struktuave akomoduese për emigrantët të ndodhura në Shëngjin dhe Gjadër. 

Po ahstu në artikull shtohet se kampi në Gjadër përfshin një qendër për 880 azilkërkues, një strukturë para-deportimi me kapacitet 144 dhe një burg me 20 shtretër. Media në fjalë shkruan se përfundimi është material i një pakti të diskutueshëm të nënshkruar nëntorin e kaluar midis kryeministres italiane të ekstremit të djathtë Giorgia Meloni dhe liderit shqiptar Edi Rama.

CBC News shkruan se kampi dhe një pikë që regjistron emigrantët në port, janë nën juridiksionin italian, duke përfaqësuar herën e parë që një vend i Bashkimit Evropian ka vendosur përpunimin e kërkesave për azil në det të hapur. Media shkruan se grupet e të drejtave të njeriut dhe politikanët e opozitës e kanë denoncuar atë si të paligjshme dhe të errët. Nga ana tjetër në artikull shkruhet se banorët pranë zonave të pritjes së emigrantëve janë 'mirënjohës' për përfitimin ekonomik.

Artikulli i plotë i CBC News:

Dyshemetë e çimentos janë lyer me ngjyrë jeshile sepse ngjyra është qetësuese, shpjegon një zyrtar italian, teksa drejton një grup të vogël gazetarësh, përfshirë nga CBC News, rreth kampit të parë ekstraterritorial të emigrantëve në Shqipëri. Struktura e zymtë prej çeliku dhe betoni, e ngritur në një bazë ajrore të dikurshme në terren shkëmbor pranë fshatit të largët veriperëndimor të Gjaderit, u hap këtë javë. Është i zbrazët nga bimësia, i mungon hapësira e brendshme e përbashkët dhe një kafene, dhe është e rrethuar nga një gardh i gjatë dhe vezullues i pamundur për t'u parë.

Kampi përfshin një qendër për 880 azilkërkues, një strukturë para-deportimi me kapacitet 144 dhe një burg me 20 shtretër - përfundimi material i një pakti të diskutueshëm të nënshkruar nëntorin e kaluar midis kryeministres italiane të ekstremit të djathtë Giorgia Meloni dhe liderit shqiptar Edi Rama. Shqipëria, e cila ndodhet përtej detit Adriatik nga Italia, ishte deri në fillim të viteve 1990 një nga regjimet komuniste më të izoluara në botë. Por kampi dhe një pikë që regjistron emigrantët në port, janë nën juridiksionin italian, duke përfaqësuar herën e parë që një vend i Bashkimit Evropian ka vendosur përpunimin e kërkesave për azil në det të hapur.

Ndërsa BE-ja dhe madje edhe shqiptarët vendas e miratojnë skemën, grupet e të drejtave të njeriut dhe politikanët e opozitës e kanë denoncuar atë si të paligjshme dhe të errët.

“Është në thelb një burg, një vend ku je i detyruar të futesh dhe ku nuk mund të vendosësh të largohesh”, tha në një intervistë për CBC News, politikani i opozitës shqiptare, Agron Shehaj.

Marrëveshja u miratua nga parlamenti dhe gjykata e lartë e Shqipërisë, por Shehaj dhe të tjerë thonë se Rama e përshpejtoi atë për të mbytur opozitën, duke i bërë një nder Italisë me shpresën për të përshpejtuar hyrjen e Shqipërisë në BE. Rama e ka cilësuar marrëveshjen si një mënyrë e Shqipërisë për të falënderuar Italinë për mirëpritjen e mijëra emigrantëve pas rënies së komunizmit në fillim të viteve 1990.

“Nëse shikoni rekomandimet më të fundit të BE-së për Shqipërinë, ishte për të luftuar korrupsionin, jo për të krijuar një burg për emigrantët”, tha Shehaj.

Të tjerë thonë se pakti është i mbushur me rrezik ligjor për kombin e vogël ballkanik në vështirësi.

Udhëheqësit e BE-së janë të interesuar, pavarësisht rreziqeve ligjore

“Shqipëria do të mbajë përgjegjësi për çdo shkelje të të drejtave të njeriut në këto kampe, megjithëse menaxhohet disi nga autoritetet italiane”, tha avokati Dorian Matlija, kreu i grupit vëzhgues Res Publica, me qendër në kryeqytetin shqiptar, Tiranë.

Por liderët evropianë, të cilët u mblodhën në fund të kësaj jave në Bruksel për të diskutuar mbi migrimin , po e shikojnë nga afër objektin si një model tërheqës për trajtimin e çështjes së ngarkuar politikisht. Emigracioni i parregullt ka rënë ndjeshëm në dekadën e fundit – në më pak se një e treta e një milion, kryesisht sirianë që ikin nga lufta, të regjistruar në kulmin e krizës në 2015.

Pasi BE-ja arriti marrëveshje në fillim të këtij viti me Tunizinë, Egjiptin, Mauritaninë dhe Marokun për të bllokuar largimet e emigrantëve, ajo është edhe më shumë në rënie. Por një valë kundër imigracionit vazhdon të përfshijë bllokun, e nxitur nga ngritja e partive të ekstremit të djathtë. Muajin e kaluar, kryeministri britanik Keir Starmer shprehu "interesim të madh" për kampet në det të hapur, ndërsa presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen tani i referohet atyre si "qendër kthimi", ku mund të ndodhë përpunimi i shpejtë - dhe riatdhesimi i atyre pretendimet e të cilëve refuzohen. 

Kur roja bregdetare italiane ose marina ndalon ngarkesa me njerëz të dëshpëruar që janë nisur nga Libia ose Tunizia me varka të rrënuara, ajo tani zgjedh burra nga "vendet e sigurta" - kombe si Egjipti, Bangladeshi dhe Bregu i Fildishtë, me të cilët Italia ka një marrëveshje për të kthyer njerëzit. Më pas italianët i ngarkojnë burrat në atë që marina italiane e quan "anija mëmë" që i dërgon në Shqipëri në vend të Italisë, ku ata shpresonin të arrinin. Në Shqipëri, ata i nënshtrohen një procesi të shpejtë të azilit, me vetëm një mundësi apelimi. Gratë, fëmijët, familjet dhe të sëmurët e shpëtuar do të dërgohen në kampe në Itali.

Procesi i përzgjedhjes tashmë po rezulton problematik. Këtë javë, midis 16 burrave të parë të shpëtuar egjiptianë dhe Bangladesh që flota italiane zgjodhi për të dërguar në Shqipëri, katër duhej të dërgoheshin në Itali – dy, u zbulua, ishin të mitur dhe dy të tjerë kishin nevojë për kujdes urgjent mjekësor. Më pas, të premten, një gjykatë italiane e imigracionit urdhëroi që 12 të mbeturit të ktheheshin në Itali sepse vendet e tyre të origjinës nuk mund të konsideroheshin të sigurta. Duke cituar një vendim të fundit nga Gjykata Evropiane e Drejtësisë, ajo tha që një vend të konsiderohet i sigurt, duhet të jetë kështu në çdo pjesë dhe për çdo person; nuk mund të ketë persekutim, diskriminim apo torturë ndaj askujt në asnjë zonë të territorit të saj.

Banorët mirënjohës për përfitimin ekonomik

Ndërkohë që qeveria italiane përballet me pengesa ligjore, shqiptarët që jetojnë pranë kampit e mirëpresin atë. Alessandro Preka, 67 vjeç, drejton një dyqan ushqimor të vogël në pjesën kryesore të Gjaderit, një qytet i përgjumur ku kalojnë tufat e deleve, pulat vrapojnë përreth dhe pleqtë në stola shkëmbejnë në heshtje lajmet. Preka tha se ai dhe shumë fshatarë të tjerë e kuptojnë se si është të jetosh në një kamp emigrantësh, pasi kanë kaluar muaj të tërë në objekte të tilla në Greqi dhe Itali 25 vjet më parë pas rënies së regjimit komunist, kur mijëra shqiptarë u larguan nga vendi i varfër.

"Më vjen keq për emigrantët që vijnë këtu. Unë e di se çfarë do të thotë të jesh në ato kampe."

Megjithatë, ai tha se është mirënjohës që italianët po krijojnë qendrën këtu, pasi ajo sjell shpresë ekonomike në një qytet që është tkurrur nga 2,000 në vetëm 800 njerëz, me pothuajse të gjithë të rinjtë që janë larguar për të punuar jashtë vendit. Preka tha se vendasit tani po japin me qira shtëpi për zyrtarët italianë që punojnë në kampin e emigrantëve, me qiratë për apartamente të vogla që shkojnë nga 75 dollarë në 600 dollarë Cdn në muaj. Akoma më mirë, kampi po sjell punë, nga gatimi në administratën bazë, duke paguar deri në 75 dollarë Cdn në ditë, një pagë e mirë këtu.

"Gjithçka që ju duhet për të punuar në kamp është të tregoni se nuk keni precedentë penalë," tha Preka. "Ju nuk keni nevojë as për një arsim."

Valentina Lazdri, 60 vjeç, një nënë e tetë fëmijëve që jeton pranë dyqanit ushqimor, mirëpret gjithashtu kampin e ri. Shtatë nga fëmijët e saj kanë emigruar në vende të Evropës. Vajza e saj e vetme e mbetur, 45 vjeç dhe e papunë, ka aplikuar për të punuar si pastruese në kamp.

"Shpresoj të hapen edhe më shumë kampe të tilla," tha ajo. "Kjo mund të nënkuptojë se shumë nga të rinjtë që u larguan mund të kthehen në shtëpi. Kjo mund të jetë vetëm një gjë e mirë."

Megjithëse kryeministri Edi Rama ka përjashtuar marrëveshjet me kombe të tjera për kampet e emigrantëve në det të hapur në Shqipëri, opsioni që Italia të mbështetet te vendi për të menaxhuar numrin e emigrantëve mbetet, pasi vazhdojnë konfliktet, varfëria dhe zhvendosja e shkaktuar nga klima.

"Kjo është vetëm hapja e derës," tha avokati Dorian Matlija. "Nëse po pranoni disa mijëra, pse jo disa dhjetëra mijëra në të ardhmen?"

emigrante