Banka e Shqipërisë: Rritja e kostove të punës për njësi po ngadalësohet

TIRANA- Rritja e treguesit të kostos së punës për njësi po ngadalësohet në tremujorët e fundit. Sipas Bankës së Shqipërisë, në tremujorin e parë të këtij viti kostot e punës për njësi janë zgjeruar në 4.4%, nga 5.4% që kishte qenë rritja në tremujorin e mëparshëm. Rritja e kostos së punës për njësi është ngadalësuar për të tretin tremujor radhazi, pasi në tremujorin e dytë 2023 pati shënuar rritjen më të fortë në të paktën pesë vitet e fundit, me afërsisht 15%.

Në analizën e Bankës së Shqipërisë, ngadalësimi i normave të rritjes është shkaktuar nga një rritje e përshpejtuar e produktivitetit të punës, e cila ka kompensuar një zgjerim më të shpejtë të pagës reale në sektorin privat. Produktiviteti më i lartë i punës ka neutralizuar presionet rritëse mbi kostot e punës që po vijnë nga rritja e pagave.

Sipas Bankës së Shqipërisë, rritja e pagave në sektorin privat është përshpejtuar përsëri gjatë tremujorit të parë të vitit 2024, duke arritur në 12.7%, nga 11.6% në tremujorin e fundit të vitit 2023. Rritja e pagave vazhdon të jetë me bazë të gjerë sektoriale. Përshpejtim vihet re edhe në pagën reale (e korrigjuar me inflacionin), ku rritja në tremujorin e parë u ngjit në 10%, nga 7.7% një tremujor më parë.

Paralelisht, edhe kostot e tjera prodhuese po rriten me ritme më të ngadalta. Çmimet e prodhimit u rritën në 2.8% në tremujorin e parë të vitit, nga 3.1% në tremujorin e mëparshëm. Për të njëjtat periudha krahasuese, çmimet e prodhimit për tregun vendas u zgjeruan në 3.5%, nga 4.2% dhe ato për eksport në 0.5%, nga 1.1%. Edhe indeksi i kushtimit në ndërtim u rrit me 3.4%, nga 4.1% një tremujor më parë.

Në vitet e fundit, ekonomia shqiptare është përballur me mungesë të forcës së punës, që ka nxitur rritje të pagës mesatare me ritme të larta, prej disa tremujorësh radhazi. Në kushtet kur rritja e pagave nuk ecën paralelisht me rritjen e produktivitetit të punës, ajo sjell rritje të kostove të punës për njësi dhe gjeneron presione inflacioniste. Aktualisht, inflacioni i brendshëm vazhdon të ketë kontributin dërrmues në normën e përgjithshme të inflacionit në Shqipëri. Nga 2.1% që ishte inflacioni mesatar për tremujorin e dytë të këtij viti, 1.9 pikë përqindje (mbi 90% e inflacionit total) ishte kontributi i inflacionit të brendshëm.

Megjithëse ekonomia e brendshme ngelet shtysa kryesore e presioneve inflacioniste në ekonomi, duket se në tremujorët e fundit këto presione janë ngadalësuar disi. Në muajt e fundit, edhe inflacioni bazë (përjashton ato produkte që zakonisht kanë luhatshmëri të lartë, kryesisht produktet ushqimore dhe ato energjetike) është stacionuar afër nivelit të inflacionit total në ekonomi, që në muajin korrik ishte 2.1%.

Në veçanti, inflacioni bazë tenton të vlerësojë presionet e brendshme inflacioniste mbi inflacionin, që në vitet e fundit kanë ndikuar shumë prej rritjes së kostos së punës të bizneseve. Ulja e inflacionit bazë deri pranë nivelit të 2% krijon besimin se ulja e inflacionit tashmë po merr një trajtë më të qëndrueshme.

Këta faktorë besohet se kanë luajtur një rol të rëndësishëm në vendimin e Bankës së Shqipërisë për uljen e normës bazë të interesit, në muajin korrik. Në tremujorin e dytë 2024, inflacioni bazë ishte mesatarisht 2.3%, niveli më i ulët që prej tremujorit të tretë 2023./ Monitor

banka e shqiperise