Foto ilustruese
TIRANA- Sektori bankar vijoi rritjen edhe në tremujorin e parë të këtij viti. Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, totali i aktiveve të sektorit në fund të muajit mars arriti në 1.984 trilionë lekë, rreth 19 miliardë lekë më shumë krahasuar me fundin e vitit 2023. Sektori gjithashtu vazhdon rritjen vjetore pozitive, me një zgjerim të totalit të aktiveve prej 6% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Gjatë tremujorit të parë të vitit, dy grupet kryesore të aktiveve, kredia dhe letrat me vlerë kanë vazhduar rritjen, ndërsa rënie ka regjistruar grupi i aktiveve që klasifikohen në zërin e veprimeve me thesarin dhe ndërbankare.
Portofoli bruto i kredisë (pa zbritur provigjionet për kreditë me probleme) në fund të tremujorit të parë të vitit kishte vlerën e 755.5 miliardë lekëve. Portofoli i kredisë është rritur me 2.7% që nga fillimi i vitit dhe me 6.6% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Rritja më e lartë gjatë tremujorit të parë është shënuar në segmentin e kredisë afatgjatë dhe veçanërisht të asaj për financimin e blerjes së pasurive të paluajtshme. Përshpejtimi i rritjes së portofolit në tremujorin e parë të këtij viti reflekton rritjen e shpejtë të kredisë së re gjatë kësaj periudhe, veçanërisht në monedhën vendase.
Ndërkohë, vlera e fondit të provigjioneve për huatë (që llogariten si zë negativ në tabelën e aktiveve) nuk ka pësuar ndryshime domethënëse gjatë tremujorit të pare të vitit, element që tregon se bankat nuk kanë pasur përkeqësim në cilësinë e portofolit të kredisë.Rritje të ndjeshme gjatë tremujorit të parë të vitit kanë shënuar edhe investimet në letra me vlerë. Portofoli i titujve ka arritur në vlerën e 701.8 miliardë lekëve, 2.8% më shumë krahasuar me fundin e vitit 2023 dhe 16.7% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.
Në veçanti, rritja e normave të interesit në euro ka nxitur rritjen e investimeve të sektorit bankar në instrumentet financiarë të subjekteve të huaja. Kjo tendencë ka qenë e dukshme vitin e kaluar, ndërsa duket se po vazhdon edhe në tremujorin e parë të këtij viti. Në dy vitet e fundit, Banka Qendrore Europiane ka ndjekur një linjë agresive të shtrëngimit monetar, duke e rritur normën bazë të interesit nga 0 në nivelin 4.5%. Kjo ka sjellë edhe rritje të normave të interesit për instrumentet financiare të borxhit të emetuara në monedhën Euro. Përfundimi i epokës së normave të interesit afër zeros natyrshëm i ka joshur bankat që të rrisin investimet në instrumente financiare me kthime më të larta.
Në strukturën e bilancit sipas valutës, kontributin kryesor në rritjen e tremujorit të parë të vitit e kanë dhënë aktivet në valutë. Nga rreth 19 miliardë lekë që ishte shtesa në totalin e aktiveve gjatë tremujorit I, më shumë se 14 miliardë lekë ishin aktive në valutë të huaj. Kjo duket se reflekton tendencat në strukturën e pasiveve, ku depozitat në valutë të huaj vazhdojnë të regjistrojnë një rritje më të lartë se ato në lekë.
Megjithatë, me bazë vjetore pesha e aktiveve në valutë ndaj totalit të aktiveve të sistemit ka pësuar rënie. Aktivet në valutë të huaj në fund të muajit mars të këtij viti përbënin 51.2% të totalit të aktiveve të sektorit bankar, nga 53.2% një vit më parë. Por, kjo rënie është kryesisht rezultat i forcimit të lekut në kursin e këmbimit. Me bazë vjetore, kursi i këmbimit Euro-Lek ishte në rënie me më shumë se 9% në fund të muajit mars./ Monitor
banka